نتایج درمانی سرطان پستان در سالهای اخیر بهتر شده است، اما همچنان درصدی از سرطانهای پستان حتی پس از مدتها بدون نشانه از بازگشت بیماری، در بدن به صورت نهفته باقی میمانند. محققان فنلاندی مکانیسمی را کشف کردهاند که این سلولهای نهفته سرطان پستان را بیدار میکند و نشان دادهاند که پیشگیری از این مکانیسم میتواند نتایج درمانی را در مدلهای آزمایشی به طور قابل توجهی بهبود بخشد.
اگرچه نتایج درمان سرطان پستان با توجه به درمانهای جدید مبتنی بر تحقیقات به طور چشمگیری بهبود یافته است، این بیماری هنوز دومین سرطان کشنده شایع در زنان است. یکی از چالشهای مهم در درمان سرطان پستان، بازگشت بیماری است. حتی زمانی که درمان موفقیتآمیز به نظر میرسد و سرطان به نظر از بین رفته است، ممکن است سالها بعد دوباره بازگردد، یا به صورت محلی یا در بدترین حالت، با گسترش به سایر قسمتهای بدن مانند مغز.
دلایل بیدار شدن سلولهای نهفته سرطان پستان حتی پس از سالها به درستی درک نشده است. با این حال، شناسایی این دلایل میتواند فرصتی برای توسعه درمانهای جدید به منظور پیشگیری از بازگشت سرطان فراهم کند.
فعالیت پروتئین DUSP6 و بیدار شدن سلولهای سرطان پستان
مطالعه جدیدی از فنلاند دیدگاههای مهمی در مورد چگونگی بیدار شدن سلولهای سرطان پستان مربوط به زیرگروه HER2-مثبت در طول درمان فراهم میآورد.
گروه تحقیقاتی به رهبری یوکا وسترمک، استاد بیولوژی سرطان در مرکز علوم زیستی تورکو و مرکز تحقیقات InFLAMES دانشگاه تورکو و دانشگاه آبو آکادمی، این سوال تحقیقاتی را با درمان سلولهای سرطان پستان حساس به درمان با مهارکننده HER2 به مدت نه ماه و نظارت بر چگونگی شروع مجدد رشد این سلولهای سرطانی در طول درمان مورد بررسی قرار داد.
با توالییابی تغییرات مولکولی در سلولها، این گروه پروتئین DUSP6 را شناسایی کرد که بیان آن به طور نزدیکی با توسعه مقاومت به درمان همراه بود. محقق اصلی، مجید مومنی، همچنین توانست نشان دهد که هنگامی که فعالیت پروتئین DUSP6 در طول درمان سرطان مسدود شد، سلولهای سرطان پستان توانایی رشد خود را از دست دادند. مسدود کردن این پروتئین همچنین باعث حساستر شدن سلولهای سرطانی که قبلاً مقاوم به درمان بودند به مهارکنندههای HER2 شد. یک یافته مهم دیگر این بود که با مهار کردن DUSP6، میتوان رشد متاستازهای سرطان پستان در مغز در مدلهای موشی را کند کرد.
یوکا وسترمک گفت: «بر اساس یافتههای ما، مسدود کردن پروتئین DUSP6 میتواند اساس درمانهای ترکیبی مؤثر را در موارد سرطان پستان HER2 فراهم کند که قبلاً پاسخ به درمان را از دست دادهاند.»
اهمیت این مطالعه با دسترسی گروه تحقیقاتی به مولکولهای دارویی آزمایشی که پروتئین DUSP6 را مهار میکنند، برجسته میشود. با تجویز این دارو، محققان نشان دادند که پروتئین DUSP6 میتواند در موشها بدون عوارض جانبی قابل توجه مهار شود. مهمتر اینکه، این دارو نشان داد که به طور قابل توجهی اثر درمانی چندین مهارکننده HER2 موجود را تقویت میکند.
وسترمک ادامه داد: «مولکولهایی که در این مطالعه استفاده کردیم هنوز برای درمان بیماران مناسب نیستند، اما این نتایج تحقیقاتی جدید شواهد مهمی را ارائه میدهند که نشان میدهد پروتئین DUSP6 هدف بسیار امیدوارکنندهای برای توسعه داروهای سرطان در آینده است و ارزش تحقیق بیشتری را دارد.»
:Reference
Majid Momeny, Mari Tienhaara, Mukund Sharma, Deepankar Chakroborty, Roosa Varjus, Iina Takala, Joni Merisaari, Artur Padzik, Andreas Vogt, Ilkka Paatero, Klaus Elenius, Teemu D Laajala, Kari J Kurppa, Jukka Westermarck. DUSP6 inhibition overcomes neuregulin/HER3-driven therapy tolerance in HER2+ breast cancer. EMBO Molecular Medicine, ۲۰۲۴; DOI: ۱۰.۱۰۳۸/s44321-024-00088-0