پیشرفت های مهم در تحقیقات HIV با استفاده از فناوری ویرایش ژنی CRISPR، افق‌های نویدبخشی را به نمایش گذاشته است. محققان به‌طور موفقیت‌آمیزی توانسته‌اند ویروس HIV را از سلول‌های آلوده حذف کنند، هرچند این روش همچنان به تحقیقات بیشتری نیاز دارد تا ایمنی و اثربخشی آن در بدن انسان به‌طور کامل ارزیابی شود. این دستاورد به‌عنوان “اثبات مفهوم” شناخته می‌شود و هنوز به درمان قطعی تبدیل نشده است. با این حال، امیدها برای بهره‌برداری از این فناوری به‌عنوان درمانی مؤثر برای بیماران مبتلا به HIV همچنان پابرجاست و تحقیقات در حال انجام، پیشرفت‌های بیشتری را در این زمینه نوید می‌دهند.
فناوری CRISPR و حذف ویروس HIV
دانشمندان اعلام کرده‌اند که موفق به حذف ویروس HIV از سلول‌های آلوده شده‌اند، با استفاده از فناوری ویرایش ژنی CRISPR که جایزه نوبل را از آن خود کرده است. این فناوری مانند قیچی عمل کرده و در سطح مولکولی DNA را بریده تا بخش‌های مضر را حذف یا غیرفعال کند.
امیدواری وجود دارد که در نهایت بدن بتواند به‌طور کامل از ویروس پاک شود، اما تحقیقات بیشتری برای ارزیابی ایمنی و اثربخشی این روش لازم است. داروهای کنونی برای درمان HIV قادر به متوقف کردن ویروس هستند، اما نمی‌توانند آن را کاملاً از بین ببرند.
تیم تحقیقاتی دانشگاه آمستردام که به‌زودی یافته‌های اولیه خود را در کنفرانس ECCMID 2024 به اشتراک می‌گذارد، تاکید می‌کند که این دستاورد تنها اثبات مفهوم است و هنوز به پیشرفت مهم در تحقیقات HIV و درمان آن تبدیل نشده است.
نظر متخصصان درباره نیاز به بررسی‌های بیشتر
دکتر جیمز دیکسون، استاد فناوری‌های سلول‌های بنیادی و ژن‌درمانی در دانشگاه ناتینگهام، نیز با این موضوع موافق است و اشاره می‌کند که نتایج کامل نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد. او گفت: بسیاری از کارها باید انجام شود تا نشان داده شود که این نتایج در بدن انسان نیز رخ می‌دهد و می‌توان از آن به‌عنوان درمانی برای آینده استفاده کرد. توسعه بیشتری لازم است تا این روش تأثیر واقعی بر مبتلایان به HIV داشته باشد.
دیگر دانشمندان نیز در حال تحقیق برای استفاده از CRISPR در برابر HIV هستند. شرکت Excision BioTherapeutics اعلام کرده که پس از ۴۸ هفته، هیچ عارضه جانبی جدی در سه داوطلب مبتلا به HIV مشاهده نشده است.
چالش‌های باقی‌مانده در درمان HIV
با این حال، دکتر جاناتان استوی، متخصص ویروس در موسسه فرانسیس کریک در لندن، اظهار داشت که حذف HIV از تمام سلول‌هایی که ممکن است ویروس را در خود نگه دارند، یک چالش بزرگ است. او اضافه کرد: اثرات غیرمستقیم درمان و عوارض جانبی احتمالی در درازمدت هنوز نگرانی‌هایی به همراه دارد.
HIV سلول‌های سیستم ایمنی را آلوده کرده و از آن‌ها برای تکثیر خود استفاده می‌کند. حتی با درمان‌های مؤثر، برخی از این سلول‌ها به حالت استراحت یا نهفته در می‌آیند و همچنان DNA یا مواد ژنتیکی HIV را در خود دارند، حتی اگر ویروس جدید تولید نکنند.
نیاز به درمان مادام‌العمر برای مبتلایان به HIV
بیشتر افراد مبتلا به HIV باید درمان ضدرتروویروسی را به‌طور مادام‌العمر ادامه دهند، زیرا قطع این داروها می‌تواند منجر به فعال شدن ویروس نهفته و ایجاد مشکلات جدید شود. تنها تعداد کمی از افراد پس از درمان‌های شدید سرطان به‌طور ظاهری درمان شده‌اند، که در نتیجه آن برخی از سلول‌های آلوده از بین رفته است. با این حال، این روش هیچ‌گاه به‌عنوان درمان HIV توصیه نمی‌شود.
افرادی که به‌طور منظم داروهای ضدرتروویروسی مصرف می‌کنند، که بسیار مؤثر است، می‌توانند همان امید به زندگی را داشته باشند که افراد بدون HIV دارند.
ریچارد آنجل از تراست ترنس هیگینز گفت: اگرچه هنوز سال‌ها تا درمان قطعی HIV باقی است، تحقیقات امروز گامی مهم در جستجوی درمان HIV محسوب می‌شود. باید کارهایی برای تسریع روند تبدیل این فناوری به درمانی برای کسانی که هم‌اکنون با HIV زندگی می‌کنند انجام شود.
ابزارهای موجود برای مقابله با HIV در حال حاضر
اگرچه هنوز درمانی برای HIV وجود ندارد، اما لازم است همه بدانند که داروهای بسیار مؤثری برای HIV داریم. این داروها به افراد مبتلا به HIV این امکان را می‌دهند که زندگی طولانی و سالمی داشته باشند. اگر داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید، نمی‌توانید ویروس HIV را به شرکای جنسی خود منتقل کنید. PrEP، یک قرص پیشگیرانه که از شما در برابر HIV محافظت می‌کند، برای افراد غیرمبتلا به HIV در کلینیک‌های سلامت جنسی سراسر بریتانیا در دسترس است. ما تمام ابزارهای لازم برای پایان دادن به موارد جدید HIV در بریتانیا تا سال ۲۰۳۰ را در اختیار داریم و این اولین باری خواهد بود که ویروسی بدون نیاز به واکسن یا درمان، متوقف می‌شود.
نتیجه
پیشرفت مهم در تحقیقات HIV در زمینه استفاده از فناوری CRISPR برای درمان HIV پیشرفت‌های چشمگیری داشته است، به‌ویژه در حذف ویروس از سلول‌های آلوده. این دستاورد هرچند امیدوارکننده است، اما هنوز در مرحله اثبات مفهوم قرار دارد و برای تبدیل آن به درمان قطعی، نیاز به تحقیقات و آزمایش‌های بیشتر وجود دارد. چالش‌های فراوانی از جمله ایمنی، اثربخشی، و مقابله با ویروس‌های نهفته همچنان در پیش است. با این حال، نتایج اولیه امیدوارکننده هستند و محققان به دنبال گسترش این فناوری به عنوان راه‌حلی برای بهبود زندگی بیماران مبتلا به HIV هستند. در همین حال، داروهای ضدرتروویروسی موجود همچنان راه‌حل اصلی در کنترل ویروس HIV و جلوگیری از انتقال آن به دیگران هستند. ادامه تحقیقات و استفاده از ابزارهای پیشگیرانه می‌تواند به کاهش شیوع HIV کمک کند و آینده‌ای روشن در درمان این بیماری به ارمغان بیاورد.
:References
BBC News. (2024, March 20). Scientists say they can cut HIV out of cells. BBC News. Retrieved December 1, 2024, from https://www.bbc.com/news/health-68609297